ناشری که هیچ کتابی را خمیر نکرد
در پنجمین نشست تاریخ شفاهی کتاب از مدیر نشر سنایی به عنوان ناشری که هیچگاه کتابی را خمیر نکرده است تجلیل شد.
به گزارش وصال تی وی ، پنجمین نشست از سلسله نشست‌های «تاریخ شفاهی کتاب» عصر روز گذشته (دوشنبه ۲۴ آذر) در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار و طی آن تاریخچه تاسیس و فعالیت های انتشارات سنایی مرور شد.
در این نشست که با حضور داوود شیرازی؛ موسس انتشارات سنایی و مهدی شیرازی؛ فرزند وی و با دبیری نصرالله حدادی؛ کتاب پژوه برگزار شد از فعالیت‌های این پیشکسوت حوزه نشر و کتاب تقدیر شد.
بر اساس این گزارش موسس انتشارات سنایی در این نشست با بیان اینکه کار در حوزه کتاب را از سال ۱۳۳۲ آغاز کرده است اظهار داشت: در واقع کارم را با شراکت «هدایت ارشادی» که یکی از کتابشناسان قدیمی بود، آغاز کردم. ما کتاب‌های خطی را می‌خریدیم و بعد از مرمت هم آن ها می‌فروختیم. علاوه بر کتاب‌های درسی، کتاب با موضوع‌های مختلف را هم به فروش میرساندیم.
وی ادامه داد: نوع کتاب هم چندان برایمان مهم نبود، هر کتاب خطی یا چاپی که به دستمان می رسید می‌خریدیم و می‌فروختیم. در آن زمان کتاب‌های درسی دارالفنون را هم از دانش‌آموزان به صورت دست دوم خریداری می‌کردیم. کتاب‌های تمیز و سالم را کنار گذاشته و بعد از پایان سال تحصیلی آنها را به فروش میرساندیم اما کتاب‌های متوسط و معمولی را به افراد مستمند و کم‌درآمد می‌فروختیم. قیمت این کتاب‌ها از ۱۵ ریال تا ۱۰ تومان بودند.
شیرازی ارادت خود به سنایی را دلیل انتخاب نام او برای عنوان انتشاراتش ذکر کرد و گفت: یک بار کتابی را می‌خواندم که در آن به شعری از سنایی برخوردم. با خواندن آن شعر ارادتمند او شدم و به همین دلیل نام انتشارات خود را سنایی گذاشتم.
موسس انتشارات سنایی ادامه داد: آن زمان که کتابفروشی خود در خیابان ناصرخسرو را افتتاح کردم کتابفروشی‌های انتشارات سعدی، انتشارات علمی، انتشارات اسلامیه، کتابفروشی دانش، کتابفروشی گنجینه و کتابفروشی محیط در این خیابان بودند.
وی به تیراژ کتاب در آن زمان اشاره کرد و گفت: ما هزار تا هزار و پانصد جلد کتاب چاپ می‌کردیم اما به عنوان مثال کتاب دیوان عراقی را با تیراژ بیشتر منتشر کردیم زیرا با استقبال روبه‌رو شده بود.
شیرازی درباره قرآن های منتشر شده توسط انتشارات سنایی هم گفت: ۲۰ نوع قرآن چاپ کردیم که پنج نوع آن رنگی بود که با خط حاج طاهر خوشنویس و ترجمه الهی قمشه‌ای منتشر شدند. من برای چاپ قرآن با خود عهد کرده بودم که آنها را در راه رضای خدا بفروشم و سودی از آن برای خود درنظر نگیرم. البته ما قرآن‌ها را ۲۵ ریال فروختیم و بعد از محاسبه متوجه شدیم که ۳ تومان هزینه برداشته‌اند.
وی در ادامه به تعدادی از کتاب‌هایی که از افراد شناخته شده منتشر کرده اشاره کرد و گفت: از «غلامرضا روحانی»؛ فکاهی‌نویس معروف، کتاب «اجنه» و از ابوالقاسم حالت کتاب‌های «خروس لاری»، «بحر طویل‌های هدهد میرزا»، «دیوان ابوالعینک» و «بچه‌ها برق آمده» را منتشر کردیم. کتاب «آثار تاریخ منظوم ایران» از معینی کرمانشاهی که کتاب نفیسی است را هم در ۱۰ جلد به چاپ رساندیم که جلد اول آن هم نایاب شد. قرار بود دو جلد دیگر هم به آن ۱۰ جلد اضافه شود که شاید به دلیل کهولت سن، نگارش آن به پایان نرسید.
شیرازی با بیان اینکه هرگز از انتشار کتابی پشیمان نشده است گفت: از میان کتاب های منتشر شده توسط انتشارات سنایی به دیوان سنایی که هنوز هم آن را چاپ میکنیم بسیار علاقه‌مند هستم.
وی درباره ملاک قیمت‌گذاری کتاب هم توضیح داد: به غیر از هزینه‌های صرف شده برای کتاب، ۲۰ درصد سود روی کتاب‌ها کشیده می‌شد. در واقع ما کتاب را با نازل‌ترین قیمت می‌فروختیم.
موسس انتشارات سنایی با تاکید بر اینکه هرگز از ورود به حوزه کتاب و نشر پشیمان نشده است اظهار داشت: اگر به دوران جوانی بازگردم، دوباره کتابفروش می‌شوم چون این کار را دوست دارم. پسر من هم راهی جز کار کردن در زمینه نشر ندارد.
شیرازی در پاسخ به این سوال که آیا تا به حال به فکر چاپ خاطرات خود افتاده‌اید گفت:خاطرات خوبی ندارم. مردم ما به خواندن کتاب علاقه‌مند نیستند. اینکه کتابی را در تیراژ هزار و پانصد جلد چاپ کنی و بعد از گذشت سال‌ها هنوز هم آن را در انبار داشته باشی، از مشکلات کار است. البته من هرگز کتابی را خمیر نکرده ام.
سلسله نشست های تاریخ شفاهی کتاب دوشنبه هر هفته به همت مرکز کتاب پژوهی خانه کتاب در سرای اهل قلم برگزار می شود.
علی رضا