بمناسبت شهادت کریم اهل بیت(ع)

امام حسن(ع) سردار بی‌یار/ بیعت شکنانی که امام را وادار به صلح کردند

صلح امام حسن مجتبی(ع) از جمله مباحثی است که درباره علل آن موافقان و مخالفان نظرات فراوانی را مطرح کرده‌اند.

 

 

درباره صلح امام حسن(ع) و علت آن مباحث مختلفی مطرح است و برخی هستند که در طول تاریخ به صلح امام حسن(ع) معترض بوده و از آن انتقاد می‌کنند گرچه امام حسن(ع) بار‌ها سستی ایمان همراهان را از علت اصلی صلح خود با معاویه بیان می‌کنند.

در این باره و علت و علل پذیرفتن صلح توسط امام حسن(ع)، حجت الاسلام محمد علی شاه‌آبادی عضو هیئت علمی دانشگاه مفید در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه امام حسن(ع) در ابتدای امر بعد از شهادت امام علی(ع) قیام کردند و‌‌ همان لشکری که علی(ع) فراهم کرده بودند را تجهیز و رهسپار جنگ با معاویه کردند، گفت: ایشان به دنبال آن بودند تا آنچه را که در صفین ناتمام مانده بود را تکمیل کنند اما مردم زمان وی اهل جنگیدن نبودند.

وی با اشاره به خیانت فرماندهان سپاه امام(ع) گفت: کار به جایی رسید که سپاهیان آن حضرت به چادر امام حسن(ع) حمله کرده و وسائلی را که امام داشتند را به غارت برده و حتی با خنجر ایشان را زخمی کردند.

 

تفاوت یاران امام حسن(ع) با یاران امام حسین(ع)

دبیر همایش «نگاهی به حکومت علوی» با اشاره به مقایسه خصوصیات یاران امام حسن(ع) با یاران امام حسین(ع) گفت: یاران امام حسن مجتبی(ع) یکی پس از دیگری به وی خیانت می‌کردند اما یاران امام سیدالشهدا(ع) به خدمت امام آمدند و به ایشان گفتند باکی نداریم که در راه شما کشته شویم و اجسادمان سوزانده و خاکستر‌هایمان بر باد رود.

 

 

وی ادامه داد: با این اوصاف آیا می‌توان گفت افراد این دو امام با یکدیگر مساوی هستند؟ شرایط هر دو یکی بوده است؟

 

من کوفیان را خوب مى ‏شناسم و بار‌ها آنها را امتحان کرده‌ام. آنها مردمان فاسدى هستند که اصلاح نخواهند شد، نه وفا دارند، نه به تعهدات و پیمان هاى خود پایبندند و نه دو نفر با هم موافقند. بر حسب ظاهر به ما اظهار اطاعت و علاقه مى‏‌کنند، ولى عملاً با دشمنان ما همراهند

 

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه اگر جوهره حقیقی اسلام را توحید بدانیم بدون تردید راه تحقق توحید در جامعه تحقق عدالت است و بدون مبارزه عدالت غیر ممکن است، گفت: همانطور که یک موحد هنگام عبادت رو به قبله می‌ایستد در حرکت‌های اجتماعی قبله مسلمانان، مبارزه با ظالم و برای عدالت است و نمی‌توان گفت امام حسن محتبی (ع) در مبارزه با ظلم و ظالم کوتاه آمد زیرا امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هر دو به سمت یک هدف که آن تحقق عدالت بوده حرکت کرده‌اند هر چند نوع برخورد و حرکت آنها متفاوت بوده است.

وی به عوام فریبی‌های معاویه اشاره و بیان داشت: رفتارهای معاویه به گونه‌ای بود که مردم اینطور تصور می‌کردند که به اسلام عمل کرده و جامعه را به خوبی اداره می‌کند اما امام حسن(ع) سخت گیرهستند.

 

حجت الاسلام شاه آبادی با بیان اینکه جنگ و شهادت امام حسن(ع) نمی‌توانست بر روی جامعه آن زمان تاثیر شگرفی داشته باشد، ادامه داد: امام حسن(ع) در جایی درباره علت صلح به یکی از یاران خود فرمودند که اگر من جنگ را ادامه داده بودم از یاران صادق پدرم یک نفر باقی نمی‌ماند.

 

وی ادامه داد: درباره امام حسن و امام حسین(ع) انصافا باید به این تعبیر رسول خدا(ص) اشاره کرد" الْحَسَنُ وَالْحُسَیْنُ اِمامانِ قاما اَوْ قَعَدا ((حسن و حسین (ع) قیام کنند یا قعود [و صلح] کنند هر دو امام هستند".

 

لشکریانی که یکی پس از دیگری به معاویه می‌پیوستند

 

حجت الاسلام محمدرضا کریمی والا، استادیار دانشگاه قم نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن تشریح علت به صلح رسیدن امام حسن (ع) با اشاره به اینکه در ۲۱ رمضان سال ۴۰ هجری بعد از شهادت حضرت علی(ع)، مردم کوفه و سایر بلاد همچون بصره و یمن با امام حسن(ع) بیعت کردند عنوان داشت: بیعت با امام حسن(ع) یک بیعت فراگیر بود.

وی ادامه داد: هنوز ۵۰ روز از امامت ایشان نگذشته بود که جاسوسان معاویه فعالیت خود در بصره و کوفه برای فتنه و به آشوب کشیدن جامعه آغاز کردند و در همین ایام بود که معاویه سپاه ۶۰ هزار نفری را برای جنگ به سمت امام حسن(ع) رهسپار کرد.

 

این استاد دانشگاه ادامه داد: امام مجتبی(ع) نیز برای ایستادگی در مقابل سپاه معاویه ۲ لشکر چهار هزار نفری را سمت معاویه فرستادند اما معاویه هر دو لشکر را خرید و بعد از آن نیز که امام سپاهی ۱۲ هزار نفری را به فرماندهی عبید الله ابن عباس به سمت معاویه فرستاد و با اینکه معاویه در کشته شدن دو فرزند عبید الله نقش داشت و با وجود کینه وی از معاویه ولی بازهم معاویه توانست با وعده یک میلیون درهم عبیدالله و هشت هزار نفر از سپاه دوازده هزار نفری امام را بخرد و چهار هزار نفر باقی مانده نیز در جنگ با معاویه کشته و زخمی شدند.

 

 

وی در ادامه به شایعه پذیرش صلح در سپاه امام حسن(ع) توسط ماموران معاویه اشاره و گفت: در این زمان بود که با شایعه مطرح شده در سپاهی که در اختیار امام حسن(ع) باقی مانده بود آشوب شد و عده‌ای به چادر امام حسن(ع) حمله و ایشان را زخمی کردند.

 

حجت الاسلام کریمی والا با اشاره اینکه معاویه شخصی ظاهر حفظ کن بود و برخلاف یزید در ملاء عام مشروب خواری نمی‌کرد، گفت: ظاهر فریبی معاویه در حدی بود که وی را به علت اینکه مناطق زیادی از روم را تصاحب کرده بود به عنوان سردار اسلام لقب داده بودند و در انظار عمومی خود را فردی پایبند نشان می‌داد.

 

وی ادامه داد: در این بین اشراف کوفه نیز به معاویه اعلام کردند که حاضرند امام را تحویل معاویه بدهند و با توجه به این اوضاع شرایط به گونه‌ای رقم خورد که دیگر امام حسن(ع) چاره‌ای جز صلح با معاویه نداشت.

 

این استادیار دانشگاه با اشاره به فرمایشات امام حسین(ع) درباره صلح امام حسن(ع) گفت: بعد از صلح عده‌ای به سراغ امام حسین(ع) رفتند و به ایشان می‌گفتند شما بیائید و قیام کنید اما امام حسین(ع) می‌فرمودند که برادرم امام من است و عقیده من با ایشان چیز دیگری نیست و حتی ایشان بعد از رسیدن به امامت تا ده سال صلح نامه را رعایت کردند تا زمانی که معاویه بر خلاف مفاد صلح نامه اقدام به انتخاب یزید به عنوان جانشین کرد و در این زمان بود که شرایط به گونه‌ای رقم خورد که در زمان امام حسین(ع) جنگ بر خلاف دوران امام حسن(ع) تنها راه حفظ احکام الهی بود.

 

منبع  : خبرگزاری مهر